Heilige Heide & Natuursonnetten

Heilige Heide & Natuursonnetten
26 oktober, 2025 Ron Dirven

Twee projecten in StadsGalerij Breda

Op zaterdag 8 november opent in StadsGalerij Breda een dubbeltentoonstelling waarin de natuur centraal staat. Beeldend kunstenaar Rob Moonen en schrijver A.H.J. Dautzenberg zijn de initiatiefnemers. In Heilige Heide staat de Oude Buisse Heide in Zundert centraal, de muzische natuursonnettencyclus richt zich op een deel van nationaal landschap Het Groene Woud, in de buurt van Tilburg.

Moonen en Dautzenberg lieten zich bij hun werk inspireren door onder anderen filosoof Baruch de Spinoza, naturalist Alexander von Humboldt en historicus Johan Huizinga. Spinoza stelde dat de mens slechts (tijdelijk) onderdeel is van de goddelijke natuur en zich daaraan moet conformeren, zij vormen immers één geheel. Volgens Von Humboldt is kunst noodzakelijk om de verstoorde harmonie tussen mens en natuur te herstellen. Huizinga concludeerde dat ‘het spel’ een essentiële voorwaarde is om cultuurveranderingen tot stand te brengen. De homo ludens, de spelende mens. Moraliserend gepreek, een opgeheven vingertje, heeft een averechts effect.

Heilige Heide

Moonen en Dautzenberg kozen voor twee aan de Oude Buisse Heide gekoppelde perspectieven; Vincent van Gogh woonde tot zijn zeventiende in Zundert, Henriëtte Roland Holst had samen met haar man een landgoed op de Oude Buisse. Zowel Van Gogh als Roland Holst hadden een sterke hang naar mystiek en kosmische verbondenheid, naar religieuze passie en overgave. Die hang werd voor beiden het meest bevredigd door de natuur. Moonen en Dautzenberg transponeerden die hartstocht naar twee parallelle dwaaltochten over de Oude Buisse Heide. Daarin resoneren zowel de historie, het karakter als het werk van Van Gogh en Roland Holst, maar het is toch vooral de statige natuur die reveleert. Het resultaat zijn twee monumentale projecties met één geluidsspoor.

Muzische natuursonnettencyclus

Moonen en Dautzenberg initieerden de eerste muzische natuursonnettenkrans van Nederland. Een sonnettenkrans bestaat normaliter uit veertien thematisch met elkaar verbonden sonnetten, zwaan-kleef-aan, waarvan de begin- of eindregels samen een vijftiende sonnet vormen – het meestersonnet.

Moonen en Dautzenberg begonnen met het meestersonnet en lieten vervolgens verschillende kunstenaars de cyclus inkleuren. De deelnemende kunstenaars zijn Bart de Vrees, Skypunch Collective, Sabina Timmermans, Merijn Bisschops, Inez Wolters, S. Lloyd Trumpstein, Rianne Wilbers, Reinoud van Vught, Frank Crijns (†), Eric van der Westen, Rohiet Tjon Poen Gie, Jenny Ymker en William van der Voort/Ghu:ll.

De opening vindt plaats op zaterdag 8 november 2025 om 15.00 uur
De tentoonstelling is te bezoeken van 8 t/m 30 november op donderdag t/m zondag van 13.00 – 17.00 uur
Adres: StadsGalerij Breda, Oude Vest 34

De tentoonstelling kwam tot stand met ondersteuning van Van Gogh AiR, Mondriaanfonds, Nederlands Letterenfonds, Gemeente Breda en Provincie Noord-Brabant.